تدبر 2

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ

تدبر روزانه 2 / ماه مبارک رمضان 1442

وَ إِذا سَأَلَکَ عِبادِی عَنِّی فَإِنِّی قَرِیبٌ أُجِیبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذا دَعانِ فَلْیَسْتَجِیبُوا لِی وَ لْیُؤْمِنُوا بِی لَعَلَّهُمْ یَرْشُدُونَ‏ (بقره/186)

و هرگاه بندگانم از تو درباره من پرسند (بگو:) همانا من نزدیکم؛ دعاى نیایشگر را آنگاه که مرا مى‏خواند پاسخ مى‏گویم. پس باید دعوت مرا بپذیرند و به من ایمان آورند، باشد که به رشد رسند.

سؤال: چرا گاهى دعاى ما مستجاب نمى ‏شود؟

پاسخ: ... یا به جهت آن است که ما از خداوند خیر نخواسته‏ ایم، و در واقع براى ما شرّ بوده و یا اگر واقعاً خیر بوده، خالصانه و صادقانه از خداوند درخواست نکرده‏ایم و همراه با استمداد از غیر بوده است. و یا اینکه استجابت درخواست ما، به مصلحت ما نباشد که به فرموده روایات، در این صورت به جاى آن بلایى از ما دور مى ‏شود ویا براى آینده ما یا نسل ما ذخیره مى ‏شود ویا در آخرت جبران مى ‏گردد.

* در اصول کافى مى ‏خوانیم: کسى که غذاى حرام بخورد، یا امر به معروف ونهى از منکر نکند ویا از سر غفلت وبى ‏اعتنایى دعا کند، دعایش مستجاب نمى‏ گردد.

* معناى دعا، ترک کسب وکار نیست، بلکه توکّل به خداوند همراه با تلاش است. لذا در حدیث مى‏ خوانیم: دعاى بیکار مستجاب نمى ‏شود.

سؤال: با اینکه کارهاى خداوند قانون‏مند و براساس عوامل و سنّت‏هاى ثابت است، پس دعاچه نقشى دارد؟

پاسخ: همانگونه که انسان در سفر، حکم نماز و روزه‏اش غیر از انسان در وطن است، انسان‏ دعا کننده با انسان غافل از خدا متفاوت هستند و سنّت خداوند لطف به اوّلى است، نه دوّمى. آرى، دعا و گفتگو با خداوند، ظرفیّت انسان را براى دریافت الطاف الهى بیشتر مى ‏کند. همانگونه که توسل و زیارت اولیاى خدا، شرایط انسان را عوض مى‏ کند. چنانکه اگر کودکى همراه پدر به مهمانى رود، دریافت محبّتش بیش از آن خواهد بود که تنها برود. بنابراین دعا، زیارت و توسل، سبب تغییر شرایط است، نه برهم‏زدن سنّت‏هاى قطعى الهى.

پیام‏ها:

1- دعا در هرجا ودر هر وقت که باشد، مفید است. چون خداوند مى ‏فرماید: من نزدیک هستم. «فَإِنِّی قَرِیبٌ»

2- خداوند به ما نزدیک است، ولى ما چطور؟ اگر گاهى قهر او دامن ما را مى ‏گیرد، به خاطر دورى ما از خداوند است که در اثر گناهان مى ‏باشد. «فَإِنِّی قَرِیبٌ»

3- استجابت خداوند دائمى است، نه موسمى. «اجیب» نشانه‏ ى دوام است.

4- با آنکه خدا همه چیز را مى‏ داند، امّا دعا کردن وظیفه‏ ى ماست. «فَلْیَسْتَجِیبُوا لِی»

5- دعا آنگاه به اجابت مى‏ رسد که همراه با ایمان باشد. «وَ لْیُؤْمِنُوا بِی»

6- دعا، وسیله‏ ى رشد و هدایت است. «لَعَلَّهُمْ یَرْشُدُونَ»

برگرفته از تفسیر نور، ج‏1، ص:  291-289

زهره معارف/ التماس دعا